Ruimtelijk afwegingskader voor grootschalige detailhandelsvestigingen

Abstract

De Vlaamse overheid heeft de ambitie om - meer dan in het verleden - een kwalitatief aanbodbeleid te voeren om nieuwe concepten en ontwikkelingen op vlak van grootschalige detailhandel mogelijk te maken. Zij wil de noodzakelijke ruimte creëren voor de verschillende typologieën van grootschalige detailhandel en dit maximaal in de nabijheid van de consumenten. Het principe van een aanbodbeleid is dat niet een ruimte wordt bestemd voor een concreet project wanneer dit zich aandient, maar dat onafhankelijk van een concreet project ruimte wordt voorzien waar dergelijke projecten zouden kunnen voorkomen. Op deze wijze kan een actief aanbodbeleid ontstaan.De noodzaak om te komen tot een aanbodbeleid is onder andere gelegen in het gegeven dat zich de komende jaren een groot aantal voorstellen en concrete grootschalige detailhandelsprojecten zullen aandienen. Op dit moment verkeren ruim 20 grootschalige detailhandelsprojecten in een embrionale fase tot aan de vergunningsfase, met een gezamenlijke omvang van bijna 450.000 m² BVO. Dit is nog exclusief de vraag naar ruimte voor solitaire grootschalige winkels. Voor een groot deel komt dit voort uit de vraag en dynamiek in de markt. Daarnaast zorgt dit ook voor economische impulsen. Een proactieve houding van de overheid lijkt dan ook gerechtvaardigd. Hoewel een aantal van deze 'projecten' uiteindelijk geen doorgang zal vinden, zullen ook nieuwe voorstellen gelanceerd gaan worden, en dus afgewogen moeten worden door de publieke sector. Ditvergt dat de publieke sector een visie dient te hebben hoe hiermee om te gaan, neergelegd in commerciële plannen en ruimtelijke (plannings)instrumenten.Ter ondersteuning van dit aanbodbeleid is door een team van drie bureaus (IDEA Consult, Omgeving en Publius) een ruimtelijke afwegingskader voor grootschalige detailhandel ontwikkeld. Om dit te bereiken is er een dubbel onderzoek uitgevoerd:1. het onderzoek naar de bedrijfseconomische en ruimtelijke trends van grootschalige detailhandelsvestigingen, de verruiming van nicheclusters naar funshopping en vrijetijdsbesteding en de mogelijke overeenstemming van locatiefactoren met grootschalige recreatie;2. de opmaak van een ruimtelijk afwegingskader voor de grootschalige detailhandel op Vlaams niveau dat pragmatisch ingaat op aanbodbeleid, herstructurering en optimalisatie, en locatiebeleid.