Verklarende factoren in de evolutie van het ruimtebeslag

Abstract

Elke dag wordt er zo'n 6ha ruimte ingenomen door functies die minstens een gedeeltelijke verharding teweegbrengen. Tegen de verwachting in blijkt uit nieuw onderzoek dat er geen direct statistisch verband bestaat tussen het ruimtebeslag en demografische factoren. Ruimte Vlaanderen liet de evolutie van het ruimtebeslag in Vlaanderen in de periode 1985-2013 analyseren.Het ruimtebeslag is de ruimte die ingenomen worden door onze nederzettingen (dus voor huisvesting, industriële en commerciële doeleinden, transportinfrastructuur, recreatieve doeleinden en ook parken en tuinen). Binnen de studie wordt ruimtebeslag in Vlaanderen benaderd met "Totaal bebouwde percelen, volgens het Kadasterregister", een beperktere definitie, maar met een tijdsreeks voor periode 1982-2013. De cijfers worden vergeleken met de evolutie van het ruimtebeslag in Wallonië en het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest en er wordt een oplijsting gemaakt van mogelijke verklarende factoren voor de evolutie van het ruimtebeslag.Uit analyserend onderzoek van 48 potentieel verklarende factoren, stelt het expertenadvies:- Demografische veranderingen geven geen goede verklaring voor de evolutie van het ruimtebeslag.- De plotse daling in de evolutie van ons ruimtebeslag vanaf 1997 van 12 naar 6 hectare per dag komt overeen met de goedkeuring van het RSV en de omzendbrief RO97/03 die het aansnijden van woonuitbreidingsgebieden verstrengde. De versoepeling in 2002 komt overeen met de stagnatie van het ruimtebeslag op 6 ha.- De evolutie van het ruimtebeslag volgt de evolutie van aantal verkochte bouwgronden en gemiddelde oppervlakte van deze bouwgronden. Bepalend hiervoor is de gemiddelde grondprijs van de verkochte bouwgronden. De grondprijs hangt op zijn beurt samen met economische variabelen zoals koopkracht en BBP.- De verschuiving van nieuwbouw naar aanschaf en renovatie van bestaande gebouwen verklaart eveneens de daling van het dagelijkse ruimtebeslag. Dit is afleesbaar in de evolutie van het aantal bouwvergunningen voor renovatie en verbouwingen.- Bij een stijgende aantal bouwvergunningen voor appartementen gaat de groei van het ruimtebeslag dalen. Hetzelfde verband bestaat met het aantal verkochte appartementen.- Doordat er steeds minder grote gebouwen worden opgetrokken met slechts één bouwlaag, stijgt het ruimtelijk rendement en daalt het ruimtebeslag.