Studie naar de mogelijkheden van gemengde financiële instrumenten voor de financiering van duurzame projecten

Abstract

Gemengde financiering is het strategisch inzetten van publiek kapitaal om privaat kapitaal aan te trekken door aan private financiers een marktconform rendement aan te bieden, voornamelijk door middel van risicomitigatie en/of rendementsverbetering. Dergelijke overheidsinterventies zijn vooral nuttig en verantwoord wanneer de bestaande investeringscontext en -oplossingen onvoldoende (b)lijken om de vooropgestelde doelstellingen te bereiken. Het departement Omgeving heeft laten onderzoeken op welke manier gemengde financieringsinstrumenten kunnen ingezet worden om duurzame doelstellingen te bereiken, met een sterke focus op klimaatinvesteringen. Het Vlaams Energie- en Klimaatplan vormt dus het uitgangspunt van dit onderzoek. De studie werd uitgevoerd door een consortium van de adviesbureaus KENTER, SuMa Consulting en Baldus Management. Tijdens het onderzoek werd expliciet gepeild naar het standpunt van de financiële sector: welke obstakels ervaren zij momenteel bij het financieren van klimaatgerelateerde projecten, en op welke manier zou een overheidsinterventie zinvol kunnen gebeuren? Op basis van literatuuronderzoek, interviews en workshops met vertegenwoordigers van banken, pensioenfondsen, investeringsfirma’s, … en eigenaars van klimaatprojecten werden vijf financieringsoplossingen uitgewerkt voor vijf investeringscasussen:- Een pay-for-performance oplossing voor de transitie naar een eco-wijk- Een publiek-privaat fonds met voordelige leningen voor de renovatie van appartementsgebouwen- Een overheidswaarborg en een publiek rollend forfeiting fonds voor de herfinanciering van As-a-Service bedrijven en ESCO’s- Een publiek-privaat rollend fonds voor de financiering van projectontwikkelingenHet eindrapport moet gezien worden als een inspiratieboek voor overheden die aan de slag willen gaan met gemengde financiering, niet enkel voor klimaatprojecten maar ook voor andere duurzame investeringen. Het resultaat is niet beperkt tot de vijf financieringsoplossingen, maar verwijst naar een veelheid aan andere voorbeelden en mogelijkheden, en schetst het algemeen kader van gemengde financiering en de financiële spelers die hierbij betrokken kunnen zijn. In dat opzicht is het werk ook een nuttige introductie voor overheden die minder vertrouwd zijn met private financiering. Dit rapport is opgebouwd uit de volgende delen:1. Managementsamenvatting2. Gevolgde methodologie3. Gemengde financiering – een inleiding: situering, knelpunten, types overheidsinterventies, beschouwing m.b.t. ESR, types financiers4. Inspiratie voor gemengde financieringsoplossingen in het kader van het VEKP: de 5 casussen5. Lessen uit het onderzoek