Actualisatie en verfijning van de onderbouwing van een methodiek voor de systematische monitoring van koolstofvoorraden in de bodem

Abstract

Hoofddoel van dit project was de ontwikkeling van een methodiek om systematisch bodem organische koolstof stock wijzigingen in Vlaanderen te detecteren. Na een vergelijking van bestaande buitenlandse monitoring initiatieven en bestaande informatie binnen Vlaanderen werd een ontwerp voor een koolstofmonitoring netwerk geformuleerd. Daarbij werd maximaal gestreefd naar een onvertekende toekenning van 10mx10m bemonsteringslocaties over alle 5 onderscheiden landgebruiken (akkerland, grasland, bos, natuur en ruimtebeslag). De steekproef aan staalnamelocaties moet immers maximaal alle Vlaamse bodems representeren. Het aantal monitoring plots vereist voor detectie van een gemiddelde koolstofvoorraadverandering van 4‰ over 20 jaar werd vastgelegd op 2594. Met de in dit project uitgewerkte staalname en analyse protocollen (tot 1m diep in vier lagen, meting van koolstof, bodemdichtheid, stikstof, pH en textuur) vergt de koolstofinventarisatie van dit ‘C-MON-grid’ ongeveer 5 miljoen EUR. Gezien deze ‘nul-meting’ van Vlaamse bodemkoolstofvoorraden voorzien wordt over een periode van 10 jaar, spreidt deze kost zich in de tijd. Deze gefaseerde bemonstering laat een relatief snelle eerste representatieve detectie van koolstofvoorraadveranderingen toe. Dit komt tegemoet aan de noodzaak voor vijfjaarlijkse LULUCF rapportering maar laat ook een eerste interpretatie toe van trends in bodem koolstof ter evaluatie van de kwaliteit van Vlaamse bodems. Pas na de volledige herbemonstering van alle locaties na 20 jaar zal pas echter het vooropgestelde minimum detecteerbaar verschil in koolstofvoorraden worden behaald. Potentiële staalnamelocaties (en extra reserves) werden ruimtelijk vastgelegd en dit rapport sluit ook af met een voorstel tot monitoringplots voor de opvolging van koolstof voorraadveranderingen ten gevolge van landgebruikswijzigingen.