Gezondheidsindicatoren voor blootstelling aan verhoogde ozonconcentraties

Abstract

In opdracht van MIRA heeft VITO een studie uitgevoerd over de gezondheidsimpact van ozon. De studie leverde twee indicatoren op om de gezondheidsimpact van ozon in Vlaanderen op te volgen. Enerzijds is de bestaande MIRA-indicator geactualiseerd. Die beschrijft de longfunctievermindering bij verhoogde ozonconcentraties en is relevant voor de leeftijdsgroep van 5 tot 55-jarigen. Anderzijds is een nieuwe indicator ontwikkeld die van toepassing is op oudere personen (>65 jaar). De indicator beschrijft het aantal extra hospitalisaties door verhoogde ozonblootstelling.Blootstelling aan te hoge ozonconcentraties kan gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals longfunctievermindering. Een maat voor de longfunctie is het volume lucht dat in 1 seconde geforceerd uitgeademd kan worden (FEV1 of Forced Expiratory Volume in 1 second). Door proefpersonen aan verschillende ozonconcentraties bloot te stellen, kan een experimenteel verband gelegd worden tussen concentratie (dosis) en longfunctievermindering (gezondheidseffect of respons). Het effect van longfunctievermindering bij verhoogde ozonconcentraties is vooral zichtbaar in de leeftijdscategorie van 5 tot 55 jaar.MIRA rapporteert al jaarlijks over de gezondheidsimpact van ozon gebaseerd op de FEV1-vermindering. De basis van deze indicator blijft behouden, met enkele aanpassingen. De achterliggende dosis-responsverbanden zijn geactualiseerd op basis van nieuwe wetenschappelijke kennis. Daarnaast wordt de vernieuwde indicator uitgedrukt als de gemiddelde longfunctievermindering die minimaal optreedt gedurende de 18 dagen van het jaar (d.i. 5% van 365) met de hoogste ozonconcentraties. Op die manier wordt duidelijk het effect weergegeven van ozonpiekconcentraties.Boven 55 jaar vermindert de longfunctie minimaal bij verhoogde ozonconcentraties. Daarom is een nieuwe indicator ontwikkeld die wel relevant is voor oudere personen (>65 jaar).Deze indicator toont het extra aantal spoedhospitalisaties omwille van ademhalingsklachten bij verhoogde ozonconcentraties. De hospitalisatie-indicator is niet gebaseerd op experimenten zoals de FEV1-indicator, maar op epidemiologische studies waarin statistische verbanden gezocht worden tussen extra hospitalisaties en ozonconcentraties.De FEV1-indicator toont voornamelijk het effect van blootstelling aan piekconcentraties van ozon gedurende een aantal dagen per jaar. De hospitalisatie-indicator is eerder kenmerkend voor verhoogde ozonconcentraties doorheen het jaar, aangezien hiervoor de overschrijdingen boven 70 µg/m3 ozon beschouwd worden.MIRA zal beide gezondheidsindicatoren jaarlijks opvolgen.