Klimaatwijken

Abstract

Onder de noemer ‘Klimaatwijken’ lanceerden het Departement Omgeving, het Team Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap in het voorjaar van 2020 een projectoproep om lokale besturen te ondersteunen bij concrete reconversieprojecten op schaal van een wijk. Het traject Klimaatwijken vertrekt vanuit de hypothese dat het meerdere voordelen biedt om verschillende uitdagingen op vlak van energie, klimaat en ruimte aan elkaar te koppelen, de transformatie op schaal van de wijk aan te pakken, en in te zetten op een meer collectieve, gebiedsgerichte en geïntegreerde aanpak. De wijk vormt immers een tussenschaal waarop de wisselwerking tussen energieverbruik, mobiliteit, bebouwingsstructuur, ruimtegebruik, waterbeheer, materiaalverbruik en biodiversiteit via ontwerp onderzocht en verbeeld kan worden. Op schaal van de wijk is de opgave bevattelijk en voldoende concreet om ook het gesprek met bewoners aan te gaan. De wijk biedt als het ware de grootst denkbare projectschaal waarop je ook operationeel aan de slag kan. Deze publicatie toont aan waarom de energie- en klimaattransitie bij uitstek ook een ruimtelijk vraagstuk is, worden een aantal ‘sporen van verandering’ benoemd waarop moet ingezet worden en worden de belangrijkste inzichten uit de drie klimaatwijken in Leuven, Mechelen en Kortrijk in beeld gebracht. De publicatie eindigt met een vooruitblik en een pleidooi voor een heus reconversieprogramma: een coalitie van partijen waarin overheden van alle niveaus, burgers en bedrijven, maar ook nieuwe spelers, met nieuwe collectieve vormen van opdrachtgeverschap en nieuwe organisatiemodellen, een plaats kunnen hebben.