Kernen, linten, verspreide bebouwing in Vlaanderen, toestand 2013-2016-2019

Abstract

Urban sprawl is een fenomeen van stedelijke uitbreiding (EEA, 2006) dat in Vlaanderen zeer significant aanwezig is. De studie ‘urban sprawl in Europe’ (EEA, 2016) toonde aan dat België het hoogst scoorde op de Weighted Urban Proliferation (WUP) indicator. Deze indicator werd ontwikkeld om urban sprawl te kwantificeren en laat toe om regio’s met elkaar te vergelijken. De ‘WUP’ is gebaseerd op bebouwingsdichtheid, landgebruik per persoon (werkend en wonend) en het patroon van bebouwing uitgedrukt in dispersie. Daarnaast zijn er indicatoren van urban sprawl die nog andere aspecten van het fenomeen belichten. Lintbebouwing is bijvoorbeeld een erg typerend ruimtelijk patroon dat in Vlaanderen gelinkt wordt aan urban sprawl. De lintbebouwing die zich uitstrekt in het Vlaamse landschap als stroken bebouwing langsheen (verbindings)wegen versnippert de open ruimte en legt druk op de mobiliteit. Verbeek et al. (2014) publiceerden een methodiek om deze lintbebouwing in Vlaanderen in kaart te brengen. In het kader van de onderzoeksopdracht ‘Monetariseren van Urban sprawl in Vlaanderen’ – uitgevoerd door VITO, Common Ground en VRP in opdracht van departement Omgeving – werd een generiek model ontwikkeld om lintbebouwing in kaart te brengen naast kernen en verspreide bebouwing. In het kader van de opmaak van het Ruimterapport 2021 realiseerde het departement Omgeving in samenwerking met VITO een actualisatie en bijstelling van de methodiek om de kernen, linten en verspreide bebouwing in kaart te brengen. Bovendien werden er nog wat afgeleide producten gemaakt die de bijzondere patronen van kern- en lintbebouwing nog meer in detail weergeven. De vernieuwde methodiek wordt in dit technisch rapport toegelicht.