Implementeerbaarheid van isolatieperimeters tussen percelen met transgene en niet-transgene maïs in de context van co-existentie in Vlaanderen

Abstract

Dit rapport bestudeert of isolatieperimeters tussen percelen met transgene en niet-transgene maïs implementeerbaar zijn in Vlaanderen.Aangezien er momenteel een 60-tal transgene maïsrassen ingeschreven staan op de Europese rassenlijst, kunnen Vlaamse landbouwers op wettelijke wijze transgene maïs telen in Vlaanderen, als ze daar al behoefte zouden aan hebben. Meteen is ook duidelijk dat er dringend nood is aan een wettelijk kader dat de co-existentie tussen transgene en niet-transgene gewassen regelt. De Europese Commissie prijst in haar co-existentieaanbevelingen het gebruik van isolatieperimeters aan om de ruimtelijke isolatie tussen transgene en niet-transgene gewassen te waarborgen. Ruimtelijke isolatie is een goede maatregel, want stuifmeelconcentraties in de lucht nemen snel af met toenemende afstand van de stuifmeelbron. Hoe minder stuifmeel in de lucht, hoe kleiner de kans op ongewenste kruisbevruchting, en kruisbevruchting is wellicht de voornaamste potentiële oorzaak van aanwezigheid van transgenen in niet-transgeen plantenmateriaal in maïs. Maïsvelden ver van elkaar houden, is daarom een goede methode om het gehalte aan transgeen materiaal in de oogst van naburige percelen onder de Europese tolerantiedrempel van 0,9 % te houden. Er is in verschillende landen in de Europese Unie onderzoek aan de gang om uit te maken hoe ver maïsvelden precies van elkaar moeten liggen om onbedoelde vermenging te beperken, maar haast niemand stelde zich ooit de vraag of het mogelijk is om bepaalde isolatieperimeters in de praktijk in te voeren.Aangezien transgene maïs nog niet commercieel wordt verbouwd in Vlaanderen, werden verschillende hypothetische scenario’s verrekend in zes representatieve Vlaamse maïsgebieden, elk van 25 km². De gebieden verschillen sterk in het areaal maïs dat er groeit. Enerzijds werd het effect van de verdeling van transgene maïs over het maïsareaal onderzocht (b.v. een willekeurige of gegroepeerde distributie). Anderzijds werd het implementeren van isolatieperimeters van verschillende breedten rondom percelen met transgene maïs gesimuleerd. Daarbij werd het gebruik van Geografische Informatie Systeem (GIS) datasets gecombineerd met Monte Carlo analysen.