How to co-create collective awareness on the benefits of trees

Abstract

De natuur is onze bondgenoot bij het oplossen van allerlei maatschappelijke problemen. Dit werd goed begrepen door de onderzoekers van het URBiNAT (2018-2023) project, met focus op de opwaardering van onderontwikkelde stadswijken, door de co-creatie van Nature-Based Solutions. Door fysieke en infrastructurele - groene - oplossingen te combineren met sociale en economische praktijken, heeft dit project tot doel het collectief bewustzijn te creëren en bij te dragen aan een beter begrip van menselijke en niet-menselijke dimensies van onze stedelijke omgevingen, door onderzoek te doen, casestudies te verkennen en implementatie in verschillende steden. Hoe kunnen deze resultaten en werkwijzen ook van toepassing zijn op bomen en een beter behoud van het bomenbestand, die ook een sleutelrol spelen in veel uitdagingen waar de samenleving voor staat? Bomen zijn essentieel bij het aanpakken van klimaatverandering door middel van mitigatie en adaptatie. Het zijn natuurlijke en gratis airco's, ze zuiveren de lucht, zorgen voor koolstofopslag en biodiversiteit in de bodem/ondergrond en ze vervullen een landschappelijke of maatschappelijke rol in dorpen en steden. Bovendien bieden ze een groen tegenwicht aan het toenemende ruimtegebruik in Vlaanderen, iets wat tijdens de coronacrisis aan den lijve kon worden ondervonden. Toch verdwijnen bomen nog vaak om plaats te maken voor andere ruimteclaims in Vlaanderen. Vandaag drukken burgers en vergunningverleners (voornamelijk gemeenten) een belangrijke stempel op het bovengronds ruimtegebruik: uit recent onderzoek van het Departement Leefmilieu & Ruimtelijke Ontwikkeling Vlaanderen blijkt dat de meeste aanvragen voor bomenkap door burgers worden ingediend, en dat gemeenten bijna elke aanvraag goedkeuren. In dit nieuwe onderzoeksvoorstel, dat de aanpak van het URBiNAT-project integreert om het verdwijnende bomenbestand in Vlaanderen te voorkomen, willen we weten waarom bomen worden gekapt en hoe we samen met de betrokken stakeholders in Vlaanderen collectief bewustzijn kunnen creëren over de voordelen van bomen.