EI-MEET: Monitoring eiwitinname en -aankopen in Vlaanderen 2023

Abstract

Met de Green Deal Eiwitshift op ons bord willen we de verhouding tussen plantaardige en dierlijke eiwitbronnen in het consumptiepatroon van de Vlaming verbeteren. Zo streeft de Green Deal de doelstelling na om tegen 2030 een verhouding van 60% eiwitten uit plantaardige producten en 40% uit dierlijke producten te bereiken. Om goed vinger aan de pols te houden is er nood aan een accuraat, actueel en allesomvattend monitoringsinstrument. Dit rapport meet zowel de eiwitinname als de eiwitaankopen bij de Vlaming. Voor de eiwitinname kunnen we op basis van de bijdrage zien dat in 2023 de Vlaming 41,3% uit plantaardige voedingsproducten haalt en 58,7% uit dierlijke. Dit is een lichte verbetering ten opzichte van de laatste voedselconsumptiepeiling van 2014 waarin een verhouding van respectievelijk 38,6% en 61,4% werd teruggevonden. Wanneer we opsplitsen naar voedingspatroontype zien we dat flexitariërs, personen die één of meerdere dagen per week dierlijke producten links laten staan, een verhouding bereiken van 52,9% plantaardig en 47,1% dierlijke eiwitconsumptie. Voor vegetariërs en veganisten kunnen er geen conclusies worden getrokken door het kleine aantal respondenten. Gekeken naar het gewogen gemiddelde van de eiwitinname halen vrouwen verhoudingsgewijs iets meer eiwitten uit plantaardige bronnen in vergelijking met mannen. De leeftijdsgroep 25-40-jarigen geven aan verhoudingsgewijs het meeste eiwitten te consumeren uit plantaardige voedingsproducten terwijl 65-plussers in vergelijking met de andere leeftijdsgroepen het meeste eiwitten halen uit dierlijke voedingsbronnen. De eiwitinname werd berekend op basis van een voedselfrequentievragenlijst van 60 voedselcategorieën en werd afgenomen bij een representatieve steekproef van 1000 Vlamingen in de periode mei-juni 2023.Voor de eiwitaankopen wordt de evolutie van 2016 ten en met 2022 in kaart gebracht. Hierin wordt duidelijk dat de verhouding tussen plantaardige en dierlijke eiwitaankopen relatief stabiel blijft. Het loont de moeite om de plantaardige kerngroep van naderbij te bekijken. Dit zijn de producten waarop we in de strategie en communicatie van de eiwitshift de focus leggen. Het aandeel van de plantaardige kerngroep neemt in beperkte mate toe, maar is relatief gezien erg beperkt: 4% van de totale eiwitaankopen in 2022. Wanneer we de voedingsgroepen apart beschouwen, zien we dat tussen 2016 en 2022 de aankopen van de plantaardige kerngroep met ongeveer 9% is gegroeid, de dierlijke groep met -1,9% is gedaald en de plantaardige restgroep stabiel bleef (gram eiwitten per capita). Dit verschil in evolutie heeft niet tot een ingrijpende wijziging gezorgd in de algemene verhouding tussen plantaardige en dierlijke eiwitaankopen.Op basis van deze monitor kunnen we besluiten dat we in 2023 nog relatief ver verwijderd zijn van de doelstelling van de Green Deal Eiwitshift op ons bord. Wat betreft de eiwitinname zien we een licht positieve evolutie. We zien in de evolutie van de eiwitaankopen enkele positieve tendensen, maar deze vertalen zich vooralsnog niet in een sterke wijziging in de algemene verhouding tussen plantaardige en dierlijke eiwitaankopen. Het valt de bekijken of deze tendensen zich in de komende jaren nog zullen doorzetten en of dit inderdaad kan zorgen voor een stevige stap in de richting van de doelstelling.