Nieuwe editie MIRA-T 2008 Indicatorrapport

Abstract

Indicatoren geven signalen hoe het met het milieu gesteld is en of we op de vooropgestelde koers zitten. De indicatoren in het nieuwe MIRA-T 2008 Indicatorrapport zijn minstens getoetst aan de doelstellingen van het milieubeleidsplan voor Vlaanderen, MINA-plan 3+ (2008-2010). Om de lezer toe te laten snel een oordeel te vormen, hebben de meeste indicatoren een eindbeoordeling gekregen aan de hand van een zogenaamde smiley.De milieudruk in Vlaanderen is sinds 2000 grotendeels losgekoppeld van de economische groei. Zo daalde de uitstoot van verzurende stoffen en ozonprecursoren. Sinds 2004 vertoont de uitstoot van broeikasgassen een voorzichtige daling. De emissie van fijn stof daalt sinds 2005. Ook het bruto binnenlands energiegebruik steeg minder snel dan het bruto binnenlands product (BBP). Het verhogen van de eco-efficiëntie van de Vlaamse economie is een van de doelstellingen van het Vlaamse Regeerakkoord en de Beleidsnota Leefmilieu 2004-2009. In 2007 dook Vlaanderen onder de Kyoto-doelstelling voor 2008-2012. Deze daling in de uitstoot van broeikasgassen is mede te danken aan de zachtere klimatologische omstandigheden. Blijvende aandacht voor een meer efficiënt energiegebruik is nodig om ook bij minder zachte winters onder de Kyoto-doelstelling te blijven. De energiesector en industrie blijven verantwoordelijk voor de helft van de broeikasgasuitstoot maar (goederen)transport is wel de enige sector waarin de emissies blijven toenemen. De elektriciteitsproductie uit hernieuwbare energiebronnen (groene stroom) is in 2007 verder gestegen tot een aandeel van 2,7 % in het bruto elektriciteitsgebruik. Tegen 2010 moet dit oplopen naar 6 %. Het overschot op de bodembalans van de landbouw is een maat voor de hoeveelheid nutriënten die terechtkomen in het milieu. In 2007 was het overschot voor stikstof met 68 % gedaald, het overschot voor fosfor daalde zelfs met 95 %. De daling is vooral een gevolg van een verminderd kunstmestgebruik, met 45 % voor N en 92 % voor P. De milieudruk van de landbouw nam tussen 2000 en 2007 af door een krimpende veestapel en het gevoerde mestbeleid. Sinds 2006 nam het areaal biologische landbouw weer toe. De uitbouw van de openbare waterzuivering en de inspanningen van de bedrijven hebben hun effect niet gemist. De belasting van het oppervlaktewater door huishoudens daalde gestaag. De bedrijven realiseerden een sterke daling in de periode 1995-2005. Dit resulteerde in sterk verbeterde ammonium- en fosfaatconcentraties van het oppervlaktewater. Toch worden normen niet altijd gehaald en lijkt de zuurstofconcentratie de laatste jaren te stagneren. Zo overschrijdt nog 37 % van de meetplaatsen in landbouwgebied de nitraatnorm. Bijkomende inspanningen zijn nodig om de diffuse verliezen van de landbouw te verminderen en de openbare waterzuivering verder uit te bouwen. Sinds 1990 is de verzurende emissie met meer dan de helft gedaald, maar de doelstelling voor 2010 lijkt moeilijk haalbaar door het achterop blijven van een emissiedaling van NOx. In 2007 is de helft van de NOx-emissie afkomstig van het transport en maatregelen dringen zich op om de toenemende transportstromen aan te pakken. De NOx-emissies dalen in Vlaanderen minder snel dan in onze buurlanden door de toenemende verdieselijking van het Vlaamse wagenpark. In bijna de helft van de oppervlakte bos, heide en soortenrijk grasland wordt de kritische last voor verzuring overschreden met schade aan de ecosystemen tot gevolg. Een op 10 Vlamingen is ernstig of extreem gehinderd door lawaai. De geluidsdrukniveaus in Vlaanderen blijven stijgen. Lawaai staat dan ook op de tweede plaats voor het verlies aan gezonde levensjaren ten gevolge van milieufactoren. Blootstelling aan PM10 en PM2,5 staat op de eerste plaats. Gemiddeld verliest een Vlaming iets meer dan een gezond levensjaar door levenslange blootstelling aan milieuverstoring. Nog meer indicatoren (en andere informatie) op www.milieurapport.be Naast een selectie van sleutelindicatoren in het gedrukte MIRA-T Indicatorrapport, kan je eveneens een meer uitgebreide set van (milieu)indicatoren raadplegen op www.milieuindicatoren.be/nl/feiten-cijfers. Het MIRA-T 2008 Indicatorrapport kan je downloaden of bestellen bij het Infoloket van de Vlaamse Milieumaatschappij, info@vmm.be, tel 053 72 64 45.