Duurzaam sparen en beleggen in België: actualisatie tot 2011

Abstract

Duurzaam sparen en beleggen tonen hun potentieel. Het solidair en duurzaam sparen verdubbelde in 2011, maar blijft met een marktaandeel van slechts 1,27 % vrij beperkt. Het marktaandeel van duurzame beleggingsproducten nam in 2011 toe tot 9,6 %. Dit blijkt uit de actualisatie van een onderzoeksrapport uitgevoerd door Forum Ethibel vzw in opdracht van MIRA (Milieurapport Vlaanderen).Markten en financiële instellingen oefenen een belangrijke invloed uit op het economische en maatschappelijke gebeuren door richting te geven aan kapitaalstromen. Een van de manieren waarop zij kunnen bijdragen tot duurzame ontwikkeling is het participeren in of aanbieden van duurzame beleggings- en spaarproducten. De aangeboden producten hebben het duurzaamheidskarakter als bindende factor.Tussen 1984 en 2011 groeide het duurzaam sparen in België continu. Tussen 2010 en 2011 steeg het opgebouwd vermogen opmerkelijk met maar liefst 118 %, tot 3,06 miljard euro. De totale inlage op alle spaarboekjes in België steeg in hetzelfde jaar met slechts 4,5 %, maar bedroeg wel 240 miljard euro. De forse toename van duurzaam sparen wijst op een nog groot groeipotentieel. Na meer dan een kwarteeuw blijft duurzaam sparen echter een marginaal gebeuren met een marktaandeel van 1,27 % in 2011.In de periode 1995-2011 nam het beheerd vermogen in duurzame beleggingsproducten in België toe van 8,9 miljoen euro tot 10,0 miljard euro. Er zijn weinig landen waar duurzaam beleggen dergelijke sterke ontwikkeling kende. Zelfs tussen 2008 en 2010 groeide de duurzame beleggingsmarkt verder ondanks de financieel-economische crisis. In 2011 tekende de duurzame beleggingsmarkt een groeivertraging op als gevolg van de aanhoudende onzekerheden op de financiële markten. Het vermogen in duurzame beleggingsproducten daalde met 8,8 % ten opzichte van 2010. Maar de totale Belgische markt van Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s) kromp in hetzelfde jaar nog meer, namelijk met 14,4 %. Daardoor steeg het marktaandeel van duurzame beleggingsproducten van 9,0 % in 2010 naar 9,6 % in 2011.Hoewel België op het vlak van duurzaam beleggen een voortrekkersrol speelt, ontbreekt nog een specifiek wetgevend kader. Een minimale norm zou wenselijk zijn om consumentenbescherming te waarborgen en minimale kwaliteit te garanderen. Het zou ook een ijkpunt zijn voor openbare aanbestedingen en investeringen. Een wetsvoorstel van 25 februari 2011 wil in die zin uitsluitingscriteria opleggen op basis van verdragen die door België werden geratificeerd en wenst proactieve benaderingen te honoreren met een label. Het eist ook degelijke transparantie en controle. De moeilijkheid is om een normstelsel te ontwerpen dat de selectiviteit en kwaliteit van duurzaam beleggen hoog kan houden en tegelijk een veralgemeende toepassing kan promoten.