Milieuverkenning 2018: Achtergronddocument Oplossingsrichtingen voor het energiesysteem

Abstract

Dit onderzoek werd uitgevoerd in het kader van de ‘Milieuverkenning 2018’ en leverde de nodige wetenschappelijke onderbouwing.Het huidige Vlaamse energiesysteem draait nagenoeg volledig op fossiele brandstoffen en kernenergie. Het gros van de energie is vlot beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar, maar leidt tot persistente maatschappelijke problemen, zoals uitstoot van broeikasgassen, luchtverontreiniging, radioactief afval en een hoge afhankelijkheid van energie-import. Als antwoord hierop zetten Europa en Vlaanderen in op een duurzame energietransitie. Om de (ecologische) impact van het energiesysteem te laten dalen en de prille energietransitie verder te zetten, zijn er vier grote oplossingsrichtingen die hiertoe een bijdrage kunnen leveren. We moeten:energie besparen door gedragsverandering;energie besparen door de energie-efficiëntie te verhogen;de energievraag en het energieaanbod duurzaam invullen;en de energievraag en het energieaanbod op elkaar afstemmen. Binnen elke oplossingsrichting zijn er heel veel verschillende mogelijke oplossingen. Veel van deze oplossingen worden reeds toegepast maar zullen moeten worden opgeschaald, andere zijn volop in ontwikkeling en worden reeds in sommige nichemarkten toegepast, en nog andere zitten in de prille onderzoeksfase. In deze studie werd voor elke oplossing in kaart gebracht in welke mate het reeds wordt toegepast, wat het potentieel voor de toekomst is, en in welke mate de oplossingen bijdraagt in de reductie van broeikasgassen en andere luchtpolluenten. Waar dit relevant is, werden andere mogelijke milieu-impact meegenomen. De haalbaarheid van de oplossingen werd ingeschat op basis van de maatschappelijke betaalbaarheid en de aanvaarding van de oplossing in kwestie.Uit al deze mogelijke oplossingen werd een keuze gemaakt naar de meest wenselijke en haalbare oplossingen. Deze oplossingen werden ondergebracht in drie transitietrajecten:verduurzaming van de lage temperatuurwarmte en koeling in de gebouwde omgeving;verduurzaming van het energieaanbod en van de (midden)hoge temperatuurwarmte in de industrieafstemming van de energievraag op het -aanbodDe informatie voor dit rapport is verzameld op basis van literatuur, bevraging van experten en expertenworkshops.