Verkennende studie met betrekking tot massabewegingen in de Vlaamse Ardennen

Abstract

Naast bodemerosie door water, wind, bewerking en rooien van gewassen (vooral wortel- en knolgewassen) treedt er in Vlaanderen eveneens massatransport op (Vanmaercke-Gottigny 1980, Poesen et al. 1996, Ost et al. 2003). Massatransportprocessen dragen eveneens bij tot bodemdegradatie. Derhalveverdient massatransport de nodige aandacht in een bodembeleid dat gericht is op het voorkomen of bestrijden van bodemdegradatie. In Vlaanderen kregen massatransportverschijnselen, in tegenstelling tot de overige erosieprocessen,relatief weinig aandacht zowel op het vlak van het wetenschappelijk onderzoek als op het beleidsvlak. Nochtans verschijnen in de lokale pers regelmatig berichten met betrekking tot nefaste gevolgen van massatransport. Vooral in de Vlaamse Ardennen treden massatransportverschijnselen frequent op als gevolg van een combinatie van een specifieke geologische opbouw (afwisseling van zandige en kleirijke pakketten, smectietrijke afzettingen met een geringe schuifweerstand), relatief steile hellingen en een bodemgebruik dat de opbouw van hangende watertafels in de hand werkt. Er is tot op heden relatief weinig geweten over de ruimtelijke spreiding, de controlerende en de uitlokkende factoren van massatransportverschijnselen in deze regio.Deze verkennende studie moet een aanzet geven tot het beter begrijpen van massabewegingen in de Vlaamse Ardennen met het oog op 1) het opstellen van een risicokaart voor massabewegingen in Vlaanderen, en 2) het formuleren van te nemen maatregelen in zones onderhevig aan massabeweging.