Variable Arrangements Between Residential and Productive Activities: Conceiving Mixed‐Use for Urban Development in Brussels

Abstract

Het mengen van productieve economische activiteiten met huisvesting is tegenwoordig een veelbesproken onderwerp in de academische en beleidsdiscussies over de herontwikkeling van grote steden. Gemengd gebruik wordt voorgesteld om de negatieve effecten van modernistische planning, zoals eenzijdige zonering, verkeersopstoppingen en kwaliteitsverlies van de openbare ruimte, te verminderen. Bovendien pleiten productieve stadsdiscoursen voor de reïntegratie van industrie en verwerkende industrie in het stedelijk weefsel. Vaak dienen historische voorbeelden van succesvol gemengd gebruik in stedelijke gebieden als leidraad, waarbij verticale symbiose de heilige graal van het woon-werk verwevingsdiscours lijkt te zijn. Dit artikel onderzoekt drie recente woon-werk verwevingsprojecten ontwikkeld door een openbare vastgoedmaatschappij in Brussel. We onderzoeken hoe verschillende ruimtelijke lay-outs vorm geven aan de relaties tussen productief, residentieel en ander landgebruik en hoe potentiële conflicten tussen bewoners en economische actoren worden bemiddeld. We ontwikkelen een theoretisch kader op basis van eerdere conceptualiseringen van gemengde ontwikkeling om de ruimtelijke en functionele relaties binnen de projecten te analyseren. We situeren ze binnen het huisvestings- en productieve stadsbeleid in Brussel. Uit deze analyse besluiten we dat gemengd gebruik moet worden begrepen door de ruimtelijke en functionele relaties op verschillende schalen in aanmerking te nemen en door de feitelijke ruimtelijke indeling van gedeelde ruimten, logistiek en hinderbeperking te bestuderen. Gemengd gebruik is in hoge mate contextgebonden, afhankelijk van de kenmerken van het gebied en van de beleidsdoelstellingen. De verticale symbiose tussen verschillende vormen van grondgebruik is slechts één voorbeeld van geldige strategieën voor gemengd gebruik, samen met goed nabuurschap, overlapping en tolerantie. Als zodanig zullen toekomstige commerciële en industriële gebieden in verschillende gradaties van verweving in onze steden voorkomen.